Ngành xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã có bước tiến vượt bậc trong những năm gần đây, trở thành một trong những lĩnh vực chủ lực mang lại nguồn thu ngoại tệ lớn. Với khí hậu nhiệt đới và đất đai màu mỡ, Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn để phát triển sản xuất và xuất khẩu rau quả sang thị trường quốc tế. Cùng channuoi.edu.vn tìm hiểu.
Kết quả xuất khẩu rau quả trong 10 tháng đầu năm 2024
Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã đạt được những thành tích ấn tượng, với tổng kim ngạch lên tới 6,16 tỷ USD, tăng 27,8% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là lần đầu tiên ngành rau quả Việt Nam vượt mốc 6 tỷ USD trong một năm, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này.
Sầu riêng nổi bật là động lực tăng trưởng chủ yếu, chiếm gần 50% tổng kim ngạch xuất khẩu, với ước tính đạt hơn 3 tỷ USD tính đến hết tháng 10 và dự kiến có thể mang về 3,5 tỷ USD trong cả năm. Bên cạnh đó, các loại trái cây khác như nhãn, dừa, xoài và mít cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể.
Tổng kim ngạch của sầu riêng đạt mức ấn tượng
Tuy nhiên, thanh long lại gặp khó khăn khi kim ngạch xuất khẩu giảm gần 20%, chỉ đạt 92 triệu USD trong 9 tháng đầu năm. Những con số này không chỉ phản ánh tiềm năng của ngành này mà còn chỉ ra những thách thức cần khắc phục để duy trì đà phát triển bền vững.
Tác động đến từ thị trường Trung Quốc
Trung Quốc tiếp tục khẳng định vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất cho rau quả Việt Nam, với kim ngạch đạt 4,098 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2024. Con số này không chỉ vượt qua kỷ lục của cả năm 2023 (3,6 tỷ USD), mà còn cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ của nhu cầu tiêu thụ rau quả tại thị trường này.
Lợi thế từ các Nghị định thư và Hiệp định thương mại tự do đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu rau quả, giúp các sản phẩm nông sản Việt Nam dễ dàng tiếp cận và mở rộng thị phần tại Trung Quốc. Sự kết hợp giữa nhu cầu cao và các chính sách thương mại thuận lợi đã góp phần quan trọng vào thành công chung của ngành xuất khẩu rau quả của nước ta.
Dự báo về tình tình xuất khẩu rau quả vào cuối năm 2024
Dự báo trong các tháng cuối năm 2024, xuất khẩu rau quả Việt Nam có thể gặp một số khó khăn do nguồn cung thu hẹp khi nhiều loại trái cây vào vụ nghịch. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ cao từ các thị trường trong dịp cuối năm, cùng với các yếu tố thuận lợi từ chính sách thương mại quốc tế, sẽ tiếp tục hỗ trợ ngành này.
Với thành tích ấn tượng đạt được từ trước đó, nếu duy trì kim ngạch xuất khẩu ở mức 500 triệu USD/tháng trong hai tháng cuối năm, nước ta hoàn toàn có khả năng đạt mục tiêu xuất khẩu rau quả 7 tỷ USD trong năm nay. Sự kết hợp giữa nhu cầu thị trường và chiến lược kinh doanh hợp lý sẽ là yếu tố quyết định cho sự thành công này.
Thách thức và giải pháp cho ngành rau quả Việt Nam
Với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường nông sản, ngành rau quả Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ. Mặc dù có tiềm năng lớn và nhiều cơ hội phát triển, nhưng để duy trì và nâng cao vị thế xuất khẩu rau quả, ngành này cần nhận diện rõ những khó khăn mà mình gặp phải.
- Một trong những vấn đề lớn nhất là nguồn cung giảm vào vụ nghịch, đặc biệt là đối với sầu riêng – mặt hàng xuất khẩu rau quả chủ lực. Khi vào vụ nghịch, sản lượng sầu riêng thường sụt giảm, ảnh hưởng đến khả năng cung ứng cho thị trường.
- Ngoài ra, sự cạnh tranh từ các quốc gia xuất khẩu trái cây lớn như Thái Lan, Trung Quốc và Mỹ cũng tạo áp lực không nhỏ. Những quốc gia này không chỉ có kinh nghiệm lâu năm trong sản xuất mà còn sở hữu công nghệ tiên tiến và mạng lưới phân phối rộng, làm tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm.
- Yêu cầu về chất lượng và truy xuất nguồn gốc từ thị trường quốc tế ngày càng nghiêm ngặt hơn. Các quốc gia nhập khẩu đòi hỏi sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm, đồng thời có khả năng truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Trước những thách thức không ngừng gia tăng, ngành xuất khẩu rau quả ở Việt Nam cần phải triển khai những giải pháp hiệu quả. Điều này hỗ trợ thị trường xuất khẩu vượt qua khó khăn, tận dụng tối đa cơ hội phát triển.
- Việc cải tiến kỹ thuật canh tác và nâng cao quy trình bảo quản sau thu hoạch là vô cùng cần thiết. Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất không chỉ giúp tăng năng suất mà còn kéo dài thời gian bảo quản, giúp sản phẩm giữ được chất lượng tốt hơn trong suốt quá trình vận chuyển và tiêu thụ.
- Ngành rau quả cần tăng cường xúc tiến thương mại và tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường ngoài Trung Quốc. Các thị trường tiềm năng như EU, Mỹ và Nhật Bản có nhu cầu cao về rau quả chất lượng. Để thâm nhập vào những thị trường này, cần thiết phải xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả và đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
- Khuyến khích sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn và bảo vệ môi trường là một trong những giải pháp quan trọng. Các nhà sản xuất nên được hỗ trợ trong việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững.
Bên cạnh đó, cần đồng thời xây dựng thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm chủ lực như sầu riêng, xoài và mít. Việc tạo dựng thương hiệu mạnh sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Xuất khẩu rau quả là một ngành có nhiều tiềm năng phát triển tại Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng được những cơ hội này, các doanh nghiệp cần phải đối mặt và vượt qua những thách thức. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển thương hiệu và hợp tác quốc tế là những yếu tố quyết định thành công trong lĩnh vực này trong tương lai.
Xem thêm: Quy trình kỹ thuật trồng xoài